http://szkolazklasa2013.ceo.nq.pl/eksperci/wypowiedzi?id=12

Konta internetowe i korzystanie z aplikacji przez dzieci poniżej 13 roku życia

Ekspert: Krzysztof Siewicz
Dodano: 2013-04-08 15:56:10

I. Wykorzystuję w szkole podstawowej (7-12 lat) usługi Google - gmail, dokumenty, blogi. Oficjalnie jest to możliwe od 13 roku życia. Jak korzystać z tego zgodnie z prawem? Póki co mam zgody rodziców z klas, w których uczę. Ciągle jednak powraca to pytanie i nie daje spokoju. Ostatnio znalazłam konferencję na ten temat, ale zapraszają tylko nauczycieli gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Co robić?

Krzysztof Siewicz: Regulamin Google dostępny pod: https://www.google.com/intl/pl/policies/terms/ nie wymaga, aby użytkownik osiągnął określony wiek (należy jednak zawsze dokładnie sprawdzić regulamin konkretnych usług).

Z polskich przepisów (kodeks cywilny) wynika brak zdolności zawierania umów przez osoby, które nie ukończyły 13 lat. O ile nie mamy do czynienia z umową „w drobnych bieżących sprawach życia codziennego”, musi ona zostać zawarta przez przedstawiciela ustawowego dziecka działającego w jego imieniu i na jego rzecz. Przy czym, umowy w „drobnych, codziennych sprawach” są ważne tylko gdy zostały wykonane i nie pociągają za sobą „rażącego pokrzywdzenia” osoby małoletniej. Nie można z góry rozstrzygnąć, które usługi internetowe można zaliczyć do kategorii „codziennych, drobnych spraw”, zwłaszcza z uwagi na daleko idące konsekwencje jakie korzystanie z nich ma dla tak istotnych dóbr jak prywatność (a korzystanie z niektórych serwisów można traktować wręcz jako „rażące pokrzywdzenie”).

Bezpieczne podejście nakazywałoby zatem wymaganie, aby to przedstawiciel ustawowy zawarł taką umowę. Nie oznacza to jeszcze, że to przedstawiciel ustawowy musi osobiście wykonać wszystkie techniczne czynności związane z zawieraniem umowy, ani że to musi być obecny przy jej zawieraniu. Może do tego upoważnić inną osobę (np. nauczyciela), przy czym pełnomocnikiem musi być osoba o co najmniej ograniczonej zdolności prawnej (wyklucza to zatem upoważnienie dzieci poniżej 13 lat). W interesie upoważnionego istotne jest, aby zostało ono odpowiednio udokumentowane.
Z praktycznego (ale i prawnego) punktu widzenia warto zadbać, aby przedstawiciel ustawowy miał świadomość konsekwencji czynności, zwłaszcza wobec zagrożeń, jakie korzystanie z usług niesie wobec prywatności i innych dóbr osobistych (a niekiedy i majątkowych) dziecka. Taką świadomość musi mieć ponadto nauczyciel, który musi dokładnie wiedzieć gdzie i do kogo trafiają dane wprowadzane do Internetu przez powierzonych mu uczniów i jakiego rodzaju są to dane.

Podsumowując, jeżeli założenie konta nie należy do „drobnych, codziennych spraw”, konto dla dziecka poniżej 13 lat powinien założyć jego przedstawiciel ustawowy osobiście albo upoważniona przez niego osoba. Upoważnienie powinno zawierać:

1. miejsce i datę;
2. wskazanie przedstawiciela ustawowego (z imienia i nazwiska oraz ew. innych danych koniecznych do identyfikacji);
3. wskazanie małoletniego, w imieniu którego działa przedstawiciel;
4. wskazanie osoby, której udzielane jest upoważnienie;
5. opis czynności objętej upoważnieniem („zawarcie umowy o korzystanie z usług ...”);
6. treść upoważnienia typu: „Ja, niżej podpisany(a) … działając w imieniu … upoważniam … do ...”;
7. podpis przedstawiciela ustawowego i ewentualnie podpis pełnomocnika.

Tego typu upoważnienie powinno być udzielone w świadomości konsekwencji i zagrożeń korzystania przez dziecko z usług internetowych.

II. Drugi problem dotyczy Facebooka. Też ograniczenia wiekowe. Nasze dzieci tam są, wszyscy o tym wiemy. Są szkoły podstawowe, które mają swoje oficjalne strony na FB. Z indywidualnych kont na FB bardzo łatwo przejść do aplikacji, np. PiZap, Glogster. Dzieci o tym wiedzą i często tak robią. Nie chcę udawać, że o tym nie wiem. Co z tym zrobić? Kto może coś wiążącego na ten temat powiedzieć? Nadmienię, ze w tym roku szkolnym podczas debaty zmieniliśmy jeden punkt naszego kodeksu, właśnie o portalach społecznościowych. Zapis został zmodyfikowany, wprowadzono informację, że na portalach uczeń jest za zgodą rodziców. Czy to wystarczy?

Krzysztof Siewicz: Jest to podobna sytuacja do opisanej powyżej z tym, że regulamin serwisu Facebook wyraźnie zakazuje korzystania z niego osobom poniżej 13 roku życia. Zatem, z formalnego punktu widzenia osoba naruszająca regulamin naraża się na odpowiedzialność kontraktową wobec serwisu. Oznacza to, że założenie przez dziecko (przedstawiciela ustawowego) konta na FB będzie skuteczne prawnie, ale administrator FB będzie mógł z tego powodu np. dochodzić odszkodowania, zlikwidować konto itd.